Od 25 grudnia 2014 roku nasze prawa, jako konsumentów chroni nowa ustawa. Jej przepisom, na równi z kupnem sprzętu elektronicznego czy zabawek, podlega również zakup wyrobów stolarki budowlanej – okien, drzwi czy bram. Nie są to jednak produkty typowe – równie ważny jak ich wybór, jest bowiem dobrze przeprowadzony montaż. Poznanie przysługujących nam praw pomoże podjąć przemyślane decyzje zakupowe i cieszyć się z bezproblemowej eksploatacji wybranego rozwiązania.
Sprzedaż konsumencką, obejmującą również zakup wyrobów stolarki budowlanej, reguluje ustawa o prawach konsumenta, która weszła w życie 25 grudnia 2014 roku. Co w praktyce oznacza ona dla klientów salonów sprzedających okna, drzwi i bramy? Nowe przepisy przynoszą niemałą rewolucję dla przedsiębiorców, gdyż nakładają na nich szereg obowiązków, natomiast klientom zapewniają lepszą ochronę w stosunku do poprzednio obowiązujących regulacji. Zapoznanie się z treścią ustawy umożliwi nam, jako konsumentom podjęcie świadomej decyzji zakupowej. Poznajmy zatem swoje prawa!
Zakup w lokalu sprzedawcy
Nowa ustawa doprecyzowuje przepisy dotyczące umów konsumenckich: zawieranych w okolicznościach typowych – w lokalu sprzedawcy oraz w sytuacjach nietypowych, tzn. poza lokalem sprzedawcy (np. w domu konsumenta z bezpośrednim udziałem przedstawiciela przedsiębiorcy) i na odległość (np. za pomocą Internetu bądź telefonicznie). Zapisy ustawy tworzą szeroki katalog obowiązków informacyjnych przedsiębiorcy względem klienta. To dobra wiadomość dla wszystkich planujących zakup okna, drzwi czy bramy.
W przypadku sprzedaży w lokalu sprzedawcy, jest on zobowiązany do przedstawienia konsumentowi w sposób jasny i zrozumiały, takich kwestii jak np. przedmiot świadczenia, dane identyfikujące przedsiębiorcę (numer KRS, dane kontaktowe), łączne koszty świadczenia (w tym wszelkie opłaty dodatkowe oraz koszty montażu) czy sposób i termin wykonania świadczenia oraz procedurę reklamacyjną.
Zakup poza lokalem sprzedawcy
Przy zawarciu umowy na odległość czy poza sklepem (np. w naszym domu), sprzedawca musi podać konsumentowi szczegółowe informacje o: przedmiocie świadczenia, danych przedsiębiorstwa, cenie wraz z podatkami, kosztach połączeń telefonicznych wykonywanych w celu zawarcia umowy, terminie i sposobie zapłaty, prawie odstąpienia od umowy itp. Po jej zawarciu przedsiębiorca nie może również domagać się od konsumenta dodatkowych płatności, jeśli wcześniej o nich nie poinformował, bądź nie uzyskał wyraźnej zgody na tego typu czynność. W przypadku kontaktu telefonicznego, sprzedawca nie może pobierać od klienta wyższych opłat niż za zwykłe połączenia. Po sfinalizowaniu umowy wymagane jest, aby klient otrzymał ją w formie papierowego dokumentu (umowa poza lokalem), bądź potwierdzenie jej zawarcia na trwałym nośniku (umowa na odległość). Przepis ten eliminuje w praktyce możliwość zawierania, często niekorzystnych dla konsumentów, umów ustnych, zwiększając tym samym ich ochronę.
Odstąpienie od umowy
W myśl ustawy, w przypadku zawarcia umowy na odległość można od niej odstąpić bezpłatnie, bez podawania przyczyny. Przepis ten jest pochodną sytuacji, w których konsumenci – będąc zaskoczeni nagłą propozycją zawarcia umowy złożoną poza lokalem sprzedawcy – godzą się na jej podpisanie, a dopiero po kilku dniach zdają sobie sprawę, że nie są zadowoleni z zaakceptowanych warunków. Dlatego też ustawodawca przyznał konsumentowi uprawnienie do odstąpienia od umowy, o ile nie zajdą szczególne okoliczności wymienione w ustawie o prawach konsumenta, które uniemożliwiają skorzystanie z tego uprawnienia. Kolejnym korzystnym dla klientów zapisem ustawy jest wydłużenie okresu odstąpienia z 10 do 14 dni, przy czym bieg terminu zależy tutaj od rodzaju umowy. W większości przypadków jest to następny dzień po zawarciu umowy (dotyczy usług) lub po dostarczeniu towaru (odnosi się do sprzedaży). Jeśli sprzedający czy usługodawca nie poinformował konsumenta o tej możliwości, ma on prawo odstąpić od umowy w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Można tego dokonać wypełniając wzór odstąpienia od umowy stanowiący załącznik do ustawy o prawach konsumenta.
Prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje jednak w sytuacji, gdy świadczenie jest związane z wyborem towaru niefabrykowanego, wyprodukowanego według specyfikacji klienta czy służącego zaspokojeniu jego indywidualnych potrzeb. Czy można więc skorzystać z tego uprawnienia przy zakupie okna, drzwi oraz bramy – rozwiązań, które są wykonywane pod konkretny wymiar? Przepisy w tym względzie są niejednoznaczne i rozstrzyganie tego typu spraw będzie zależne od interpretacji sądu. Istotną okolicznością, która może uniemożliwić konsumentowi odstąpienie od umowy zakupu wyrobów stolarki budowlanej, jest ich zamontowanie w domu nabywcy. Jeżeli rzecz została nierozłącznie połączona z innymi rzeczami, konsument nie może już odstąpić od umowy na podstawie ustawy o prawach konsumenta.
Wady i reklamacje
Wada to niezgodność towaru z umową. Dotyczy to przypadków, gdy produkt nie posiada właściwości, o których zapewniał sprzedawca, nie nadaje się do celu przeznaczenia czy został wydany w stanie niekompletnym. Czas trwania rękojmi – prawa do reklamacji, którym objęte są wszystkie towary konsumpcyjne – to zasadniczo 2 lata od wydania rzeczy kupującemu. Wykonanie uprawnień na mocy gwarancji (czyli dobrowolnego zobowiązania przedsiębiorcy) nie wpływa na odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi.
Konsument, który zakupił wadliwy produkt, może wybrać między jego naprawą, wymianą, obniżeniem ceny a odstąpieniem od umowy – zwrotem rzeczy i domaganiem się zwrotu pieniędzy. Co ważne, decyzja w tym względzie leży po stronie klienta, a więc sprzedawca nie może jej narzucić. Ma to na celu ograniczyć praktyki, polegające na wielokrotnych naprawach czy wymianach towarów. W przypadku wyrobów stolarki budowlanej, które zostały juz zamontowane, zastosowanie niektórych z powyższych możliwości może być jednak utrudnione z uwagi na wspomniany wyżej fakt trwałego połączenia okna, drzwi czy bramy z murem. Jak zatem postąpić w przypadku nieprawidłowego montażu, który należy zaliczyć do wad fizycznych produktu? Jeśli taka sytuacja zaistnieje, można zażądać demontażu i ponownego zamontowania wyrobu bądź, w przypadku wad istotnych, odstąpić od umowy. Za uszkodzenia mechaniczne produktu powstałe podczas transportu czy montowania odpowiada sprzedawca.
Dobry montaż
Mimo funkcjonowania powyższych regulacji, błędy w instalacji wyrobów stolarki budowlanej zdarzają się dość często. Zapisy nowej ustawy dają nam co prawda, jako konsumentom, duże uprawnienia w przypadku tego typu sytuacji, jednak najlepiej unikać ich zaistnienia. Dobrym rozwiązaniem jest wybieranie oferty sprawdzonych, uznanych na rynku firm, które zapewniają kompleksowe usługi – od sprzedaży po profesjonalny montaż. Instalacja wykonana przez fachowych, rekomendowanych przez producenta monterów pozwala na osiągnięcie parametrów użytkowych zakupionego przez nas okna, drzwi i czy bramy. Promowaniu tej idei wśród inwestorów indywidualnych służy właśnie ogólnopolska kampania edukacyjna „DOBRY MONTAŻ”, realizowana przez Związek POiD.
W przypadku ewentualnych usterek montażowych, odpowiedzialność ponosi ten, kto w umowie z konsumentem zobowiązał się do wykonania konkretnej czynności. Jeśli umowa z producentem obejmowała zarówno sprzedaż, jak i montaż wyrobu, to za niewłaściwą instalację odpowiada producent. Nie zmienia tego również fakt, że usługa montażowa została zlecona przez producenta innej firmie. Inaczej jest natomiast, gdy klient zawarł dwie odrębne umowy – jedną z producentem na sprzedaż produktu, a drugą z inną firmą tylko na jego montaż. Decydujące znaczenia ma więc tutaj treść umowy.
Nowa ustawa daje konsumentom szereg możliwości postępowania z nieuczciwymi praktykami sprzedawców czy usługodawców. Jest to szczególnie istotne w przypadku zakupu wyrobów stolarki budowlanej, wraz z ich montażem. Dobrze przeprowadzona inwestycja zapewnia korzyści w postaci długotrwałej, bezpiecznej i komfortowej eksploatacji wybranych rozwiązań. Jeśli zakupiony produkt nie spełnia jednak naszych oczekiwań, a producent nie kwapi się, aby wypełnić swoje zobowiązania wynikające z tytułu rękojmi, bezpłatną pomoc prawną można uzyskać m.in. u miejskich lub powiatowych rzeczników konsumentów.
***
Nowa ustawa o prawach konsumenta:
Ustawa jest wynikiem implementacji do krajowego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy nr 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. W konsekwencji tej implementacji, 9 maja 2014 r. Sejm uchwalił, a 30 maja 2014 r. prezydent RP podpisał ustawę o prawach konsumenta. Ustawa weszła w życie 25 grudnia 2014 r., zmieniając dotychczasową ustawę o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego z 27 lipca 2002 r. (Dz.U. 2002 nr 141 poz.1176). Celem nowej ustawy jest ujednolicenie przepisów konsumenckich na terenie Unii Europejskiej oraz zwiększenie ochrony najsłabszych uczestników rynku, czyli konsumentów, przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi.
